ادب نبوی، روش غیرمستقیم 3

آنچه باید قبل از خواندن این کتاب بدانیم:

آن‌طور که قرآن کریم تصریح دارد، در همۀ ابعاد زندگی، نبیّ مکرّم اسلام (صل الله علیه و آله و سلم) اسوۀ حسنه برای همه هستند. ایشان برای تأدیب مؤمنین از دو روش مستقیم و غیرمستقیم استفاده می کردند. در شیوۀ غیرمستقیم، آنچه از سنّت رفتاری حضرت در آینۀ کلام اهل بیت (علیهم‌السّلام) دیده می‌‌‌شود به عنوان الگو برای تربیت مطرح است.

در این جلد، الگوی رفتاری پیغمبراکرم (صل الله علیه و آله و سلم) بر مبنای خطبۀ صدوپنجاه‌وهشت نهج‌البلاغه مورد بررسی قرار می‌گیرد. آنچه امام‌علی (علیه‌السّلام) در ابتدا بیان می‌فرمایند، نوع برخورد پیغمبراکرم (صل الله علیه و آله و سلم) با دنیا است. در واقع در این کتاب می‌توان یافت که نگاه نبیّ‌مکرّم اسلام (صل الله علیه و آله و سلم) و برخورد ایشان با دنیا چگونه بوده و ما چطور می‌توانیم بر اساس این الگوی رفتاری نگرش و برخوردمان با دنیا را اصلاح کنیم.

سوالاتی که در این کتاب پاسخ خواهد یافت:

پیغمبراکرم (صل الله علیه و آله و سلم) در چه ابعادی الگوی ما هستند؟

پیغمبراکرم (صل الله علیه و آله و سلم) چه نگاهی به دنیا داشتند؟

دنیا هدف است یا وسیله؟

ظاهر زندگی پیغمبراکرم (صل الله علیه و آله و سلم) چگونه بوده است؟

گشایش‌های زندگی دنیایی نشانۀ چیست؟

آیا همۀ لذّت‌های مادّی حرام است؟

حجاب ظلمانی و نورانی چیست؟

لذّت مادّی چه تأثیری بر انسان می‌گذارد؟

خدا چگونه انسان را امتحان می‌کند؟

دل چه جایگاهی دارد؟

کلیدواژه‌ها:

تأدیب / ام‌الفساد / الگوگیری / حرص / عفّت بطن / جهاد / ناموس خدا / دنیا / معیار ارزش / عزیز / ذلیل / سعادت / هلاکت / تعلّقات دنیایی / لذّت طلبی / تخلیه / اسوه / تقوا / هدف‌گذاری / اطمینان قلبی / حجاب ظلمانی / حجاب نورانی / حب‌به دنیا / شهود / فتنه / برزخ / اراده و عزم / ابتلای دل / مجالست / نفاق / صعود و سقوط روحانی / امتحان / قبض و بسط / دل / قلوب منکوس / ذلّت / وَهم / انحطاط / فتح مطلق / عصبیّت جاهلی

چند جمله از متن کتاب:

به دنیا که نگاه می‌کنی، نظر کسی باشد که به دنیا علاقه‌مند نیست. کسی که می‌خواهد از آن جدا شود. وقتی به دنیا نگاه می‌کند، رها می‌کند. نه اینکه نگاه نمی‌کند؛ نگاه می‌کند، اما نگاهی نیست که ادامه پیدا بکند و دنباله داشته باشد. می‌گوید: نگاه می‌کنم؛ کور که نیستم. می‌بینم. اما شیوۀ نگاه چه نگاهی است؟ بحث در این است. به قول ما نگاه، مقطّع است نه مستدام.