... تداوم عمل خیر بعد از ماه مبارک رمضان به مدت یکسال ...

روایت را بیان می‌کنم که انسان مدّتی به آن عمل ادامه بدهد. روایات بسیار داریم که امر شده لازم نیست عمل زیاد باشد. عمل کم امّا دوام داشته باشد. روایتی است که سند خوبی هم دارد. زراره از امام‌باقر(علیه السلام) نقل می‌کند که حضرت فرمودند: «أَحَبُّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا دَاوَمَ عَلَیْهِ الْعَبْدُ وَ إِنْ قَلَّ»¹؛ محبوب‌ترین عمل در پیش خداوند عزّ و جلّ عملی است که بنده نسبت‌به آن مداومت نشان بدهد، اگر چه کم باشد. یعنی حجمش کم است، امّا بنده آن را ادامه می‌دهد و ترکش نمی‌کند.

امام‌باقر(علیه السلام) می‌فرمایند: «مَا مِنْ شَیْ‌ءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ عَمَلٍ یُدَاوَمُ عَلَیْهِ وَ إِنْ قَلَّ»². هیچ چیز نزد خداوند عزّو جلّ محبوبتر از عملى نیست که بر آن مداومت شود، هر چند اندک باشد. امام‌زین‌العابدین(علیه السلام) فرمودند: «إِنِّی لَأُحِبُّ أَنْ أُدَاوِمَ عَلَى الْعَمَلِ وَ إِنْ قَلَّ»³؛ من خیلی دوست دارم که مداومت نسبت‌به عمل نشان بدهم.

در باب مداومت نسبت به اعمال و اثر حاصل از آن یک سؤال مطرح می‌شود: آیا معنایش این است که وقتی ما یک عمل مستحبّی را شروع کردیم، تا آخر عمر مداومت داشته باشیم؟ انتهای مداومت کجاست؟ جواب: در روایت داریم حدّاقل یک سال است. یک عمل مستحب و عبادتی را شروع کردی، لااقل یک سال مداومت بکن. بعد از یک سال یکی دیگر را شروع کن. روایاتی از صحّاح است. امام‌صادق(علیه السلام) فرمودند. «إِذَا کَانَ الرَّجُلُ عَلَى عَمَلٍ فَلْیَدُمْ عَلَیْهِ سَنَهً»؛ اگر کسی عمل نیکی را انجام داد و انتخاب کرد، آن را تا یک سال ادامه بدهد. «ثُمَّ یَتَحَوَّلُ عَنْهُ إِنْ شَاءَ إِلَى غَیْرِهِ»⁴؛ بعد از یک سال اگر دلش خواست، رها کند و یک عمل خیر دیگر را انجام بدهد.

امام‌صادق(علیه السلام) فرمود: «إِیَّاکَ أَنْ تَفْرِضَ عَلَى نَفْسِکَ فَرِیضَهً»؛ بپرهیز از اینکه اگر عملی را با خودت عهد کردی که انجام بدهی، «فَتُفَارِقَهَا اثْنَیْ عَشَرَ هِلَالًا»⁵؛ هنوز دوازده ماه نگذشته، رهایش کنی. از این کار بپرهیز. در یک سال به تعبیر ما سرّ و رمزی از باب اثرگذاری در کار است. در روایات داریم که سرّی را مطرح فرمودند. ذیل روایت قبل امام‌صادق(علیه السلام) فرمود: «وَ ذَلِکَ أَنَّ لَیْلَهَ الْقَدْرِ یَکُونُ فِیهَا فِی عَامِهِ ذَلِکَ مَا شَاءَ اللَّهُ أَنْ یَکُونَ»⁶. مسئله مصادفه این عمل  یک ساله با شب قدر و لیله قدر است. با توجّه‌به خصوصیّاتی که در لیله قدر و روز قدر داریم. در مقابل اعمالی که انسان انجام می‌دهد، شب قدر روی تقدیرات انسان اثرگذاری دارد؛ یعنی برای انسان موجب برکات می‌شود. اشاره‌ای است که اگر این عمل نیک مصادف با آن زمان بشود، چندین برابر اثرگذاری دارد و در سرنوشت آن سال انسان مؤثّر است. چون لیله قدر شب سرنوشت است و بر رقم زدن سرنوشت سالانه انسان اثرگذاری دارد. همین عمل که در لیله قدر و روز قدر انجام بشود، به حسب ظاهر روایت اثرگذاری دارد

1-الکافی، ج 2، ص82- وسائل‌الشیعه، ج 4، ص121- بحارالأنوار، ج 68، ص219

2-الکافی، ج 2، ص82- وسائل‌الشیعه، ج 1، ص94- بحارالأنوار، ج 68، ص220

3-الکافی، ج 2، ص82- وسائل‌الشیعه، ج 1، ص94- بحارالأنوار، ج 68، ص220

4-الکافی، ج 2، ص82- وسائل‌الشیعه، ج 1، ص94- بحارالأنوار، ج 68، ص218

5-الکافی، ج 2، ص83- وسائل‌الشیعه، ج 1، ص95- بحارالأنوار، ج 68، ص220

6-الکافی، ج 2، ص82- وسائل‌الشیعه، ج 1، ص94- بحارالأنوار، ج 68، ص218