مراء، جدال و خصومت

آنچه باید قبل از خواندن این کتاب بدانیم:

فناوری‌های جدید و گسترش شیوه‌های ارتباطی باعث شده است که دنیای گفتگو و تعامل بین انسانها دچار تحول شود. گفتگو و تعاملاتی که طبعا دچار مفاسدی هم هست. آنجایی که این تبادل کلام بین افراد رنگ و بوی نزاع و دشمنی بگیرد، سه رذیلۀ اخلاقی متفاوت مطرح می‌شود. مراء که عبارت از طعن زدن و اشکال گرفتن به کلام دیگری است. جدال، اشکال گرفتن و طعن زدن در مسائل علمی، اعتقادی و دینی است. خصومت آنجاست که انسان بخواهد حق مالی را به دست بیاورد یا از آن  تحفظ کند.

با مطالعه کتاب خواهید دید که هر سه رذیله چقدر در بین جامعه و افراد شایع است و چه میزان در خرابی‌های معنوی و مادی جامعه تاثیرگذار هستند. همتی بلند می‌خواهد که با بهره‌مندی از نکات ناب دینی آنها را کم‌رنگ کنیم.

سوالاتی که در این کتاب پاسخ خواهد یافت:

انسان با چه انگیره‌ای به مراء روی می‌آورد؟

ریشۀ مراء، جدال و خصومت چیست؟

چه آثار زشتی بر مراء، جدال و خصومت مترتب است؟

برای درمان مراء جدال و خصومت باید چه کنیم؟

آیا هر جدالی نکوهش شده است؟

کیفیت جدال باید چگونه باشد؟

اقسام خصومت چیست؟

طیب کلام چیست؟

رابطۀ طیب کلام با مراء، جدال و خصومت چیست؟

کلیدواژه‌ها:

مراء/ جدال/ خصومت/ خودنمایی/ ورع/ محبت/ دشمنی/ نفاق/ مانع حقیقت/ گناه/ فسق/ بی‌آبرویی/ از بین رفتن شخصیت/ مانع هم‌بستگی/ جنایت/ خیانت/ تواضع/ صحت یقین/ زهد/ جدال حسن/ انگیزه/ کیفیت/ خشونت و تندی/ مدارا و رفق/ متعارف/ مواد سخن/ جدال قرآنی/ حکمت/ موعظه حسنه/ ارائه طریق/ ایصال مطلوب/ تلقین شیطانی/ جدال زشت/ دلیل گمراهی/ دروغ/ بدعت/ خشم پیغمبراکرم (صل الله علیه و آله و سلم)/ هلاکت/ کینه/ از بین رفتن انصاف/ لغزش/ فاش شدن عیوب/ خشم الهی/ محرومیت از شفاعت/ ظلم/ طیب کلام/ وحدت جامعه/ بهشت/ صدقه

یک جمله از کتاب:

کسی که حق‌جوست و دنبال این است که حقیقت را کشف کند و به‌دست بیاورد، کسی که دنبال این باشد که آنچه را نمی‌داند، بداند، اگر به وادی مراء کردن کشیده شود، هیچ گاه به حقیقت دست پیدا نمی‌کند؛ جهلش تبدیل به علم نمی‌شود؛ نقطه‌های تاریکی که نسبت‌به مطالبی دارد به نور معرفت مبدل نمی‌شود.

مأموریت انبیا (علیهم السلام) در رابطه با انسان ها این است که حقایق را تبیین کنند. آن‌ها در ربط با انسانها به فراخور حالشان از نظر ارشاد و هدایت به حق، روش های گوناگون دارند. در آیۀ شریفه هم آمده است که روش برهانی دارند، روش موعظه‌ای دارند و اگر جدال را به معنای روش علمی بگیریم، روش علمی دارند. از همۀ این روشها استفاده می‌کنند و انگیزۀ آن‌ها ارشاد دیگران است نه خودفروشی و دیگری را کوباندن. جنبه‌های نفسانی شیطانی مطرح نیست؛ همه رحمانی است.

اصاً دعوا چیست؟ سنگینی انسان را می‌اندازد. البتّه این مطلب به آن معنا نیست که بگوییم از حقّت دست بردار. بعضی با این حرف ها خشم را تحریک می‌کنند. تا انتها حقّت را بگیر امّا موقعی که می‌خواهی حقّت را بگیری، آدم باش. اسلام می‌فرماید: راه انسانی پیش بگیر، نه راه حیوانی؛ برخورد حیوانی نداشته باش.