صدق و نفاق

آنچه باید قبل از خواندن این کتاب بدانیم:

صدق یک مفهوم پرکاربرد و رایج است و آن‌گاه که در وادی عمل می‌آید، صداقت نام می‌گیرد. صداقت به از طرفی در امور رایج زندگی و برای همۀ مردم امری مهم و قابل فهم است و از  طرفی یکی از مقامات رفیع معنوی است. به همین روشنی دامنۀ نفوذ این امر مهم قابل لمس است. معیار همۀ انسان‌ها در تعامل با یکدیگر، صداقت آنهاست. دین مبین اسلام در آیات و روایات فراوانی صداقت را مورد تاکید و بررسی قرار داده است. تبیین این منابع مهم، به ما نشان می‌دهد که کلید حقیقی سعادت انسان مؤمن، صدق در همۀ ابعاد وجودی است.

دقیقاً  آنجایی که انسان در ربط با مخفی و آشکار خود صادق نیست، نفاق مطرح می‌شود. تصور کلی از نفاق وجود دارد که با نفاق مطرح شده در مبانی دینی تفاوت‌های فراوان دارد. چه اینکه بسیاری از ما گرفتار نفاق هستیم اما خودمان هم نمی‌دانیم. در بیانات حضرت‌آیت‌الله‌العظمی‌حاج‌آقامجتبی‌تهرانی(ره) به شیوایی و مستند با نفاق آشنا می‌شویم و راه‌های پرهیز از این موضع خطرناک را خواهیم دانست.

سوالاتی که در این کتاب پاسخ خواهد یافت:

بنابر آیات و روایات، صدق چه مقامی دارد؟

اقسام صدق چیست؟

صداقت واجب است یا دروغ حرام است؟

توریه چیست و چه کاربردی دارد؟

تا چه میزانی در نقل قول باید امانت داری کرد؟

صدق در گفتار در بُعد مادی و معنوی چه آثاری دارد؟

صداقت انبیا(ع) چگونه بوده است؟

چرا انسان به صداقت در گفتار توجه دارد؟

آیا حیوانات هم صدق و کذب دارند؟

صدق در نیت، عزم، وفای به عزم، عهد و وعد به چه معناست؟

صدق در وفای به عزم، عهد و وعد چه آثاری دارد؟

صدق در عمل چیست؟

نفاق به چه معناست و چه تقسیم‌بندی دارد؟

انواع نفاق کدام‌اند و چه ریشه‌هایی دارد؟

نفاق چه تاثیری در ابعاد مختلف انسان می‌گذارد؟

چطور می‌توان نفاق را درمان کرد؟

کلیدواژه‌ها:

صدق/ گفتار/ مناجات/ توریه/ اصدق/ امانت/ نقل قول/ وثوق/ نفوذ کلام/ ارزش اجتماعی/ نجات/ اعتماد/ قرب/ شفاعت/ صالحین/ نبوت/ شهود/ حکومت/ فطرت/ جوانمردی/ عقل/ زبان حال/ نیت/ عزم/ کذب/ قصد/ پیمان/ ریاکاری/ تظاهر/ نفاق/ طاعات و عبادات/ معاشرت/ عدم مطابقت/ خلوت/جلوت/ اختلاف افکنی/ اصلاح ذات البین/ فاسق/ غضب/ شهوت/ بوقلمون صفت/ اشک تمساح/ عدل/ باطل/ ایمان/ حقیقت جویی/ سفاهت/ کبر/ حسد/ ستایش شدن/ بی‌حیایی/ چاپلوسی/ تحمیل شهوت/ محبت/ حجاب/ سخن‌چینی/ فرائض دینی

یک جمله از کتاب:

امام‌‎صادق(ع) در توصیف صدق می‎فرمایند:«الصِّدْقُ نُورٌ غَیْرُ مُتَشَعْشِعٍ إِلَّا فِی عَالَمِهِ»؛ صدق نوری است، امّا ظاهراً تشعشع ندارد و در عالم خودش نورفشانی می‎کند. مثلاً اگر  انسان سخن راستی را بگوید، مانند موجی است که در هوا ایجاد شده است و از آن، چیزی تلألؤ نمی‎کند. حضرت می‎فرماید: ظاهراً متشعشع به آن شکل نیست؛ نور است، امّا ظاهراً تشعشع ندارد و در عالم خودش نورفشانی می‎کند. «کَالشَّمْسِ»؛ مثل خورشید، «یَسْتَضِی‏ءُ بِهَا کُلُّ شَیْ‏ءٍ»؛  که هر چیزی از آن استضائه می‎کند و نور می‎گیرد.

پیدایش نفاق در انسان بر اثر مسائل ایمانی است؛ به این معنا که اوّل، نبود ایمان در انسان و عدم اعتقاد به خداوند و نظامی حاکم بر نظام مادّیت است. موجب نفاق می‌شود. دوّم، اینکه انسان به خداوند و اینکه نظامی حاکم بر نظام مادّیت است اعتقاد دارد، ولی دچار سستی اعتقاد و ضعف ایمانی است؛ لذا منشأ نفاق در ارتباط با ایمان است؛ یا اصل نبود ایمان و یا مسئلۀ ضعف ایمانی در تمام اقسام نفاق مطرح است.