عیب جویی و سخن چینی

آنچه باید قبل از خواندن این کتاب بدانیم:

مجموعه پیش رو پیرامون چند رذیلۀ مهم و آفت زبان است. عیب‌جویی که بی‌شک یکی از شایع‌ترین آفات بین مردم زمانۀ ماست. همین آفت زبان ممکن است تبدیل به منکر دیگری به نام نقل منکر یا تشیع فاحشه  می‌شود. نقل منکر از گناهانی است که حیای عمومی را مورد ضربه قرار می‌دهد.

افشاء سر آفت دیگری است که در این مجموعه پیرامون آن مطالب مهمی را خواهیم آموخت. از بدترین آفات زبان نمامی یا سخن‌چینی است. آثار نمامی چه در دنیا چه در آخرت بسیار هولناک است. از اقسام زشت نمامی سعایت است. سعایت آنجاست که سخن را برای امرا، حکام و سلاطین مطرح کند که قدرت ظاهری دارند. افساد بین برادران مومن از دیگر آفاتی است که فساد آن واضح است. آخرین آفتی که در این مجموعه بررسی می‌شود، شماتت است.

سوالاتی که در این کتاب پاسخ خواهد یافت:

اقسام عیب‌جویی چیست؟

چرا نباید عیب دیگری را به خاطر سپرد؟

چه رابطه‌ای بین عیب‌جویی و نهی از منکر وجود دارد؟

ریشه‌های عیب‌جویی کدامند؟

آثار زشت عیب‌جویی چیست؟

عیب‌جویی چگونه به تشیع فاحشه می‌انجامد؟

نقل منکر یعنی چه و چه آثار سویی دارد؟

پوشاندن عیب چه جایگاهی در دین دارد؟

چرا راز دیگران را برملاکردن زشت است؟

نمامی یعنی چه و چه اقسامی دارد؟

آثار زشت نمامی کدامند؟

انسان در برابر نمام چه وظیفه‌ای دارد؟

سعایت چیست؟

افساد بین مؤمنین چه نتایجی دارد؟

شماتت چیست؟

کلیدواژه‌ها:

عیب‌جویی/ اسلام زبانی/ حیله/ شیطان/ نهی از منکر/ عیب/ ساتر بودن/ تشییع فاحشه/ سازندگی/ خجالت/ توجیه/ مقاومت/ عرش الهی/ تذکر نفسانی/ تعییر/ نقل منکر/ ستر عیب/ خیرخواهی/ پوشانندگی/ ستاریت/ آینه‌وار/ دشمن و دوست/ افشای سر/ خیانت/ بی‌وفایی/ کشف سر/ افشای بدی/ افشای خوبی/ کتمان سر/ نمامی/ فساد/ خون‌ریزی/ ویرانی/ عذاب قبر/ گمان بد/ تجسس/ سعایت/ احسان/ قدرت/ افساد/ هلاکت/ وحدت جامعه/ انسجام جامعه/ دروغ حلال/ افساد/ صدقه/ شماتت/ آزار رساندن

یک جمله از کتاب:

یک انسان عاقل، متوجه و آ گاه، عیب دیگری را جستجو نمی‌کند؛ بلکه عیب خودش را جستجو کرده و خودش را اصلاح می‌کند.وقتی به عیب دیگری برخورد می‌کند، منشایی برای تذکر اوست. بعد که متذکر
شد، سراغ عیوب خودش می‌رود.

سخن‌چینی گناهی فراموش‌نشدنی است. کدام طرفش را بگیرم؟! این کار مجمع چندین گناه کبیره می‌شود. گفت:

آنچه خوبان همه دارند تو تنها داری

اما دربارۀ نمیمه باید گفت:

آنچه بدها همه دارند تو تنها داری!

افساد بین مؤمنین، ضدیت با خدا و پیغمبر خداست؛ ضدیت با اهداف الهی است. ضدیت با چیزی است که انبیای الهی، پیامبران مرسل و شرایع الهی به آن تکیه داشته‌اند. درست نقطۀ مقابل آن حرکت است.

وقتی که انسان نمی‌داند آیا این مصیبت، بر اثر گناه است یا نه، اصلا معنا ندارد که اظهار خرسندی بکند یا بین اثر و عمل رابطه برقرار کند. بدتر از اظهار خرسندی، این است که بین اثر و عمل رابطه برقرار کند. این شخص اثر معاصی را نمی‌داند و فقط به گوشش خورده است که معاصی آثاری زشت دارد.