نقش طاعات و عبادات در امتحان الهی

آنچه باید قبل از خواندن این کتاب بدانیم:

بدون تردید و بر اساس معارف دینی همۀ مؤمنین در سراسر زندگی خود در معرض امتحان الهی قرار می‌گیرند. اهمیت آزمایش‌های الهی در زندگی انسان تا به آن حد است که سعادت او مستلزم موفقیت در این آزمون است و شکست در آن موجب شقاوت او است. حضرت‌آیت‌الله‌العظمی‌حاج‌آقا مجتبی‌تهرانی(ره) همچون همه مباحث خود با استناد به مبانی علمی و به‌طور مبسوط آزمایش الهی را مورد بحث قرار داده‌اند. به جرئت می‌توان گفت مجموعۀ این مباحث به مثابۀ دفترچۀ راهنمای مواجهه با آزمون‌های الهی است. ایشان ابتدا در سالهای 1368 و 1369 در قالب 57 جلسه به‌طور مفصّل موضوعاتی در این زمینه را تبیین کردند و سپس در سال 1378 در قالب 13 جلسه نکات مهم، کلیدی و کاربردی بحث را خلاصه‌وار بیان فرمودند. این هفتاد جلسه تحت عنوان کلی «آزمایش الهی» در هفت مجلد با عناوین «ویژگی‌های آزمون الهی»، « بلا، شکر و صبر»، «فتنه»،  «امتحان فردی و اجتماعی»، « راه قبولی در امتحان الهی»، «نقش طاعات و عبادات» و «راه سعادت بشری» به چاپ رسیده است.

در جلد ششم از کتاب‌های فوق‌الذکر که شامل دوازده جلسه است، مبحث کلی راه‌های قبولی در امتحان الهی پی گرفته شده است و به نقش طاعات در آزمایش‌های الهی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اسباب قبولی در امتحان الهی اشاره شده است. با مطالعۀ این کتاب مخاطب با راه علمی و عملی برای اتیان به طاعات آَشنا می‌شود، از جمله توجه به این حقیقت است که تمام آنچه در اختیار او قرار داده شده از آن خداست و طاعات و عبادات برای انسان تقوی‌ساز است، همان تقوایی که توشۀ آخرت اوست و از طرفی فرصت عبادات هم بسیار محدود است. و نیز با این واقعیت آشنا می‌شود که عمل و عبادات هر چند مهم است اما آنچه به عمل ارزش می‌دهد و باعث قبولی آن می‌شود معرفت است. برای قبولی عمل و رسیدن به رضای او باید به طهارت چهارگانه دست یابد. شرط دیگر قبولی عمل، تخلیص نیت است که بحث پایانی این مجموعه را تشکیل می‌دهد.

سوالاتی که در این کتاب پاسخ داده می‌شود:

طاعات چه نقشی در آزمایش‌های الهی دارد؟

راه‌های موفقیت در ربط با طاعات و عبادات چیست؟

توجه به آثار نیک طاعات چه نقشی در موفقیت در آزمون‌های الهی دارد؟

مصاحبت و معاشرت چه نقشی در انجام عمل خیر یا نفی آن دارد؟

راه دانستن اینکه انسان در درگاه الهی مقبول است یا مردود چیست؟

فرق قبولی عمل و اسقاط تکلیف چیست؟

تطهیر ظاهر و باطن برای قبولی طاعات چگونه است؟

تطهیر نفس چیست؟

طهارت در عبادت به چه معناست؟

تطهیر قلب چگونه محقق میشود؟

چرا ولایت شرط قبولی طاعت است؟

آثار و مراتب تخلیص نیت عمل چیست؟

کلید واژه‌ها:

طاعات و عبادات/ تکالیف/ سعادت و شقاوت/ مکاره و شهوات/ قوای درونی و بیرونی/ شیطان/ حسنات و سیئات/ دید باطنی/ تزکیه/ تهذیب/ ایمان مستمر/ عمل مکرر/ توشۀ آخرت/ تجسم عمل/ صبر/ معیت خداوند/ صابرین/ عصیان/ مصاحبت/ معاشرت/ مغبون/ مقبول و مردود/ منافق/ معرفت/ شرک خفی/  شرک جلی/ مکتب/ اجتهاد/ حسرت/ خرابات/ طهارت/ رذائل و فضائل اخلاقی/ خبث و حدث/ غسل/ عقل/ دل/ نفس/ اعضا و جوارح/ کمالات معنوی/ سلوک الی الله/ گناهان صغیره و کبیره/ توبۀ نصوح/ ولایت/ قرب/ توحید ذات/ توحید صفات/ توحید افعال/ محبت/ حب به نفس/ ذکر/ ستاریت/ غفاریت/ قرب/ ایصال به مطلوب/ حقیقت محمدیه/ فیض/ انسان کامل/ مراتب تطهیر/ حادث و ممکن/ خلوص و ریا/

عبارتی از متن کتاب:

امام(ره) می‏گفت: روزی بیاید که آن‏هایی که نیامدند از اسلام دفاع بکنند، پشیمان شوند و دیگر دستشان نرسد. این نکته خیلی ظریف بود. مثل کسی که زخم معده گرفته و موقعی که سلامت بود می‎توانست روزه بگیرد، امّا الآن دیگر نمی‏تواند بگیرد. موقعی که می‎توانست این عبادت را انجام بدهد و بهره بگیرد، بهره نبرد و حالا دیگر شرایطش نیست و حرام است. درست عکس شده است. همیشه این فرصت‌ها در دست ما نیست. جوانی یکی از آن‏هاست. بحث فرصت‌ها در ارتباط با قوای بدنی، مالی و… هست. مجموع همۀ این فرصت‌ها دنیاست. موقعیتی می‎رسد که انسان می‎بیند خیلی ضررها داده و دیگر فرصت جبران ندارد.