روایت از امام حسن عسکری صلوات الله علیه منقول است که حضرت فرمودند: تقوای الهی را پیشه کنید؛ به این معنا، حریم الهی را در ربط با اوامر و نواهی خداوند پاس بدارید؛ یعنی خود را آلوده به معصیت نکنید و از طرفی اوامر الهی را اطاعت کنید. اتیان به واجبات، ترک محرمات این مجموعه تقوا ساز است اول.«اِتَّقُوا اللهُ». بعد «کُونُوا زَیناً»؛ شما آرایش و خوبی باشید. «وَ لا تَکونوا شَیناً»؛ شما زشت و عیب نباشید. حالا این جملات را عرض می کنم که اشاره به چه هست.
«جُرُّوا اِلَینا کُلَّ مَوَدَّهٍ»؛ شما هر محبتی را به سوی ما جلب کنید. یعنی در جامعه که هستید، یک کاری کنید که مردم ما را دوست بدارند. «جُرُّوا » بکشید « اِلَینا» به سمت ما، هر دوستی را.
«وَادفَعُوا عَنّا کُلَّ قَبیحٍ»؛ دفع کنید، دور کنید از ما هر زشتی را.
«فَإِنَّهُ مَا قِیلَ فِینَا مِنْ حُسْنٍ فَنَحْنُ أَهْلُهُ»؛ به درستی که آن چه که گفته می شود درباره ما از نیکی، ما اهل او هستیم؛ یعنی واقعاً ما این طوریم.
«وَ ما قیلَ فینا مِن سُوءٍ فَما نَحنُ کَذلِکَ»؛ آنچه که نعوذ بالله، درباره ما بدی گفته می شود، ما این چنین نیستیم. خب من این ها را تکه تکه ترجمه کردم. روایت مفصّل است. من یک بخشش را خواندم.
یک مطلبی می خواهم کلی، عرض کنم و او این است: انعکاسِ انتسابِ ظاهریِ تابع با مطبوع. این جمله را خوب دقت کنید. انعکاسِ انتسابِ ظاهری تابع با مطبوع؛ این یک چیزی نیست که به اصطلاح ما، اختیاری باشد؛ خود به خود است. فهمیدی؟! یعنی یک کسی خودش را نسبت می دهد به کسی. توجه کردید، چه عرض کردم؟! این انتساب دارد، درست است؟! این انتساب انعکاس پیدا می کند. بخواهی یا نخواهی این جوری است. پسر فلانی است، درست است؟! داماد فلانی است، این ها که انتساب دارند، همین جور بیاید جلو، درست است یا نه؟! تا می رود می رسد به بالاها. چند جور ما انتساب داریم. این انتساب ها انعکاس دارد.
ظاهرش این است، من از روایت این را می فهمم که امام عسکری علیه السلام، می خواسته بگوید: شماها خودتان را نسبت به ما می دهید که از پیروان ما می دانید. تابع و متبوع ما می دانید. این انتساب، انعکاس دارد. انعکاسش چیست؟ هر کار نعوذبالله بدی بکنید؛ یعنی از تابع صادر بشود به حساب متبوع می گذارند. تابع هر کار بدی بکند به حساب متبوعش می گذارند. پسر فلان، داماد فلانی که این ها انتسابات سطحی است. تا برود بالا. حضرت دیدند که یک عده هستند این ها که خودشان را انتساب به ائمه علیهم السلام می دهند؛ ولی اعمال این ها، اعمال نیکی نیست. و این را مردم به حساب ائمه علیهم السلام می گذارند. چون می گوید، من تابع هستم، او متبوع. درست است یا نه؟! نسبت را داده، نسبت ظاهری در کار هست؛ بعد هم انعکاس پیدا می کند، انعکاسش این است؛ چون نسبت را به آن ها داده است.
لذا اوّل وارد می شود: «اِتَّقُوا اللهُ»؛ تقوای الهی پیشه کنید، کارهایتان را درست کنید. شد؟! به اوامر خدا عمل کنید، از نواهی خدا دور باشید. نمی گوید اوامر من«اِتَّقُوا اللهَ»؛ بعد «کُونُوا زَیناً»؛ شما آرایش باشید. شما خوب باشید «وَ لا تَکونوا شَیناً». ما روایت داریم «کُونُوا لَنَا زَیناً» این«لَنا» تویش ندارد، اصلاً و ابداً، در این روایت«لَنا»نیست. خودش را مطرح نمی کند. فهمیدی؟ می گوید: برو خوب بشو. فهمیدی؟
تو که خوب شدی، نتیجه اش می دانی چیست؟ می گوید:«جُرُّوا اِلَینا کُلَّ مَوَدَّهٍ»؛ وقتی تو خوب شدی، دوستی ها، دل ها را به سمت ما می کشی؛ حالا من، جمله ها را به هم مرتبط می کنم. اما اگر بد شدی«وَ لا تَکونوا» از این طرف: «وَادفَعُوا عَنّا کُلَّ قَبیحٍ»؛ محبت ها را به طرف ما بکشید. زشتی ها را از ما دفع بکنید.«وَادفَعُوا عَنّا کُلَّ قَبیحٍ»؛ این جا خودش را مطرح می کند. توجه می کنید؟! «جُرُّوا اِلَینا کُلَّ مَوَدَّهٍ وَادفَعُوا عَنّا کُلَّ قَبیحٍ»؛ اینکه تو دهن های مردم افتاده است.
ذیل روایت را نگاه کنید، معلوم است که چیست.«فَإِنَّهُ مَا قِیلَ فِینَا مِنْ حُسْنٍ فَنَحْنُ أَهْلُهُ»؛ خوبی هایی که راجع ما می گویند، واقعا اهلش هستیم؛ اما از آن طرف: «وَما قیلَ فینا مِن سُوءٍ فَما نَحنُ کَذلِکَ»؛ ما اینجور نیستیم. درست است؟! یعنی شماها موجب شدید که مردم به ما بد بگویند. خیلی صریح و قشنگ. فهمیدی؟! شماها موجب شدید، کارهای شماها موجب شده که به ما نسبت بد می دهند. چرا؟ رابطه و انتساب بین تابع و متبوع است، از تابع هرچه صادر شود، نسبت به متبوعش می دهند. فهمیدید چه می گویم ؟! این جوری نکنید.
من وقتی این روایت را می خواندم، گفتم حضرت دیگر نمی توانستند به اصطلاح ما به زبان قال بیایند مطلب را باز بکنند. باز در یک قالب زیبا مسئله را مطرح کردند. یعنی نیامدند گله رسمی بکنند که بابا این کار را نکنید؛ شد؟! چون مردم، آن وقت به ما بد می گویند. می گویند دیگرنگاه کن، این ها تابع آن ها هستند. این را بهتان بگویم؛ «رگ رگ است این آب شیرین، و آب شور – بر خلایق می رود تا نفخ صور» حالا نسبت به ائمه علیهم السلام بود؛ همین جور بزرگان ما در طول تاریخ این طور بودند. این یک قانون است. بخواهی یا نخواهی این است. حالا من مثال زدم. هر چه بگویی بچه ام نا خلف است، باز نمی توانی انتسابش را از خود دور کنی. رسیدید شما به عرض بنده، راجع به بدش آنطور است. اما اگر خوب باشد برعکس است. من مثال بچه را زدم برای این که خیلی روشن بشود. انتساب را می خواستم بگویم؛ چون انتساب خیلی قوی بود.
پس بنابراین، امام حسن عسکری صلوات الله علیه، می فرماید: این که بابا! شما بروید خوب شوید، خوبی های شما، روی ما هم از نظر مردم اثر دارد. می فهمی؟! یک ترویج عملی است؛که شما از ما دارید. ترویج عملی؛ چون تقوا مسئله عمل است. شد؟! بیایید شما از ما ترویج عملی بکنید نه اینکه ما را تخریب عملی بکنید و ادعای تشیع بکنید.روایت زیاد داریم؛ ولی چون به مناسبت تولد امام حسن عسکری علیهم السلام بود، از حضرت خوانده باشم.