ماه رجب، ماه خدا

. ما وارد ماه رجب شده‌ایم. در روایاتمان داریم که این ماه، «شهرالله» است. در ادامۀ روایات پیامبراکرم (صل الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: شعبان ماه من است. ماه رمضان، ماه امّت من است. چرا ماه رجب شهرالله است؟ به دلیل ویژگی خاصّی که این ماه دارد. این نکته را در بحث دعا مطرح کردم. بهترین زمان‌ها برای اجابت دعا ماه رجب است. نکتۀ عجیب بحث، آن است که این مسئله اختصاص به اسلام ندارد. حتّی در زمان جاهلیّت هم مردم در انتظار ماه رجب بودند تا حاجت‌هایشان را بگیرند؛ حتّی در جاهلیّت! غرض اینکه بدانیم ماه رجب سابقۀ این‌چنینی دارد. در اسلام هم بسیار سفارش شده است. اگر نگاهی به دعاهای این ماه شریف بیندازید، متوجّه می‌شوید که چقدر به مسئلۀ حاجت خواستن توجّه شده است.

عبارت را توجّه کنید: «یٰا مَنْ یَمْلِکُ حَوٰائِجَ السٰائِلیٖن»،[*] اوّلین دعای روزهای ماه رجب است. «و یَعْلَمُ ضَمیرَ الصّٰامِتین». چقدر این تعابیر زیباست! دعای بعد از نمازهای واجب این ماه را توجّه کنید: «یٰا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ و ٰآمَنَ سَخَطُهُ عِنْدَ کلِّ شَرٍّ یٰا مَنْ یُعْطی الْکثیرَ بِالْقَلیلْ یٰا مَنْ یُعْطی مَنْ سَاَلَهُ یٰا مَنْ یُعْطی مَنْ لَمْ یَسْاَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَهً».[*] اغلب این دعاها در ارتباط با حوائج هستند. روایتی را از پیامبراکرم (صل الله علیه و آله و سلم) نقل می‌کنم: «إنَّ اللهَ تَعٰالیٰ نَصَبَ فِی السَّمٰاءِ السّٰابِعَهِ مَلَکاً»؛ خدا در آسمان هفتم ملکی را قرار داده است. «یُقٰالُ لَهُ الدّٰاعی»؛ اسم این ملک «دٰاعی» است. داعی به‌ معنای جارچی است. «فَإِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَجَبٍ یُنَادِی ذَلِک الْمَلَک کلَّ لَیْلَهٍ مِنْهُ إِلَى الصَّبَاحِ»؛ وقتی ماه رجب می‌رسد، این فرشته هر شب تا صبح ندا می‌کند: «طُوبَى لِلذَّاکرِینَ طُوبَى لِلطَّائِعِینَ». این قسمت، صحبت‌های خودِ ملک بود؛ امّا «وَ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى»؛ و خدا می‌گوید: «أَنَا جَلِیسُ مَنْ جَالَسَنِی» من همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند. «وَ مُطِیعُ مَنْ أَطَاعَنِی» عجب تعبیر عجیبی می‌کند: اطاعت می‌کنم از کسی که از من اطاعت کند؛ یعنی هرچه طلب کند، به او عطا می‌کنم. «وَ غَافِرُ مَنِ اسْتَغْفَرَنِی»؛ و هرکس از من طلب غفران کند، او را می‌آمرزم. «الشَّهْرُ شَهْرِی»؛ ماه رجب، ماه من است. «وَ الْعَبْدُ عَبْدِی»؛ بنده هم بندۀ من است.

این را بگویم خدا هیچ‌کس را طرد نمی‌کند. «وَ الرَّحْمَهُ رَحْمَتِی»؛ رحمت هم رحمت فراگیر من است. «فَمَنْ دَعَانِی فِی هَذَا الشَّهْرِ أَجَبْتُهُ»؛ هرکس در این ماه من را بخواند، جوابش را می‌دهم. «وَ مَنْ سَأَلَنِی أَعْطَیْتُهُ»؛ و هرکس از من چیزی بخواهد، به او عطا می‌کنم. «وَ مَنِ اسْتَهْدَانِی هَدَیْتُه»؛ و اگر از من هدایت بخواهد، او را هدایت می‌کنم. «وَ جَعَلْتُ هَذَا الشَّهْرَ حَبْلًا بَیْنِی وَ بَیْنَ عِبَدِی»؛ و این ماه را مانند ریسمانی بین خودم و بنده‌ام قرار داده‌ام تا به‌ وسیلۀ آن به من برسد. «فَمَنِ اعْتَصَمَ بِهِ وَصَلَ إِلَیَّ». عجب تعبیر والایی؛ اگر کسی به این ماه اعتصام پیدا کند، به‌ تعبیر دیگر به این حبل و ریسمان اعتصام پیدا کند، به من خواهد رسید. بهترین موقعیّت‌ها برای بنده در ماه رجب فراهم است. باید قدر این ماه را دانست. در واقع ماه رجب مقدّمه‌ای برای ماه مبارک رمضان است.

بنابراین خدا این ماه را وسیله‌ای قرار داده است تا خود را تطهیر کنیم و به او برسیم. از این ماه شریف غفلت نکنید؛ ادعیۀ وارد شده در این ماه را بخوانید. این ادعیه بسیار مؤثّر هستند. از نظر اعمال و رفتار هم مشغول تهذیب نفس باشید و خود را تطهیر کنید تا إن‌شاء‌الله آماده استفاده از ماه مبارک رمضان شوید. دربارۀ آن ماه مبارک داریم: «دُعیتُمْ فیه إلیٰ ضِیٰافَهِ الله»؛ برای مهمانی خدا در این ماه آماده شوید.

      «اَللّـٰهُم صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَ اٰلِ مُحَمَّدٍ»