از امام علی(ع) روایات متعدّد و تعبیرات مختلفی نقل شده است. در یکی از آن ها حضرت فرمود:«إِنَّ الْفُرَصَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوهَا»؛ فرصت ها سریع می گذرد؛ مثل ابر. فرصت ها را غنیمت بشمارید. «إِذَا أَمْکَنَتْ فِی أَبْوَابِ الْخَیْر»؛ آنجایی که این فرصت ها برای شما درب های خیر را باز می کند؛ میدان را باز می کند تا شما به خیر دست پیدا کنید، «وَ إِلَّا عَادَتْ نَدَما»؛ اگر از این فرصت ها استفاده نکردید، بازگشت می کنند و از دست می روند. در حالی که شما جز پشیمانی چیز دیگری عایدتان نخواهد شد؛ یعنی تأسّف می خورید برای این فرصتی که پیش آمد و می توانستید از آن بهره گیری کنید، ولی بهره نگرفتید.
یکی از انواع این فرصت ها که در آثار اسلامی داریم، مسئلۀ فرصت زمانی است. ماه مبارک رمضان نمونه ای از این فرصت های زمانی است که اهل معرفت و اهل الله از آن به دار ضیافت الله و دارالضیّافه تعبیر می کنند. تعبیر به خانه می کنند که اشاره به آن معنای ظرفیّت دارد و البتّه از تعبیراتی که در روایات وارد شده، گرفته شده است. اگر بنا بود که ما برای خداوند محل و ظرفی برای پذیرایی از مهمان هایش تصویر بکنیم، چون زمان و مکان ظرف است و «ظرف زمان» و «ظرف مکان» گفته می شود و اهل معرفت به آن دارالضّیافه می گویند، متداوّل بین ما هم همین است و هرکسی در حدّ خودش خانه ودرآن اتاق های متعدّد دارد. یک اتاق را مخصوص مهمان و برای پذیرایی از او قرار می دهد که یک عمل متداوّل است. زمان و مکان و همۀ این ها از آن خدا است، مثل خانه ای که برای شماست و یک بخش از آن را مختصّ پذیرایی مهمان قرار می دهید. در آن اتاق و محل مواردی را آماده می کنید که در محل های دیگر نیست. اهل معرفت می فرمایند: ماه مبارک رمضان دار ضیافت الله است؛ یعنی همۀ ظرف زمان از خدا است، امّا این مقطع را مثل اتاق پذیرایی مهمان قرار داده است.
