گاهی یک عدّه اشتباه می کنند و نمی توانند بین «غربت» و «ذلّت» فرق بگذارند. ما یک «غربت» داریم و یک «ذلّت». این ها با هم فرق دارد. بعضی وقت ها نسبت به امام حسین خلط هایی می شود و ذلّت را نعوذ بالله جایگزین غربت می کنند. در حالی که بین غربت و ذلّت فرق است. ممکن است کسی غریب باشد، امّا در عین حال، عزیز باشد. از آن طرف ممکن است کسی غریب نباشد، ولی در عین حال، ذلیل باشد. مسئله خیلی روشن است و ما در وقایعی که نسبت به امام حسین(ع)، می بینیم و جگرمان می سوزد، غربت او است، نه ذلّت او. امام حسین(ع) در عین اینکه غریب است، عزیز است. در مورد اصحابش هم قضیّه همین طور است.
حالا برای نمونه، قضیۀ حضرت مُسلم(ع) را برایتان نقل می کنم که شما هم آن را شنیده اید. بعد از آنکه هانی بن عروه را گرفتند و به دارالإماره بردند و آن سرنوشت کذایی برایش رقم خورد. حضرت مُسلم(ع) از خانۀ هانی بیرون آمد. جمعیّت هم دورش را گرفتند و به مسجد رفتند. غوغایی شده بود. همه تا شب آنجا کنار حضرت مُسلم(ع) بودند. شب که شد، حضرت مُسلم(ع) به نماز ایستاد. نمازش که تمام شد، برگشت و دید فقط سی نفر پشت سر او هستند. بلند شد که از مسجد بیرون بیاید، کنار در مسجد دید ده نفر شده اند! از در که بیرون آمد، در کوچه به پشت سرش که نگاه کرد، دید یک نفر هم همراهش نیست. تک و تنها مانده است.
شب بود و جایی هم نداشت. همین طور در کوچه ها می گشت، تا اینکه به خانۀ پیرزنی رسید و دم در نشست. پیرزن بیرون آمد و دید کسی دم در نشسته، تسبیح در دست دارد و ذکر می گوید. حضرت مُسلم(ع) به او گفت: «یا اَمَه الله»؛ ای بندۀ خدا! آیا آب داری به من بدهی؟ من تشنه هستم. ببینید حضرت مُسلم(ع) چقدر غریب است! دیگر نمی توان غربتی بالاتر از این پیدا کرد. تک و تنها مانده و هیچ سرپناهی ندارد. پیرزن رفت و ظرف آبی آورد و به حضرت مُسلم(ع) داد. ایشان هم نوشید و ظرف را برگرداند. پیرزن به داخل خانه رفت و مدّتی بعد برگشت؛ دید آن مرد همچنان دم در نشسته است. به او گفت: «یَا عَبْدَاللهِ! اِذْهَبْ اِلی مَنْزِلِکَ»؛ بندۀ خدا! بلند شو و به خانه ات برو. می نویسند گریه گلوی حضرت مُسلم(ع) را گرفت. به او چه بگوید؟ باز دو مرتبه زن حرفش را تکرار کرد. حضرت مُسلم(ع) هم دوباره سکوت کرد و جواب نداد. مرتبۀ سوم پیرزن گفت: «یَا عَبْدَاللهِ! قُمْ اِذْهَبْ اِلَی اَهْلِکَ»؛ دفعۀ اوّل و دوم گفت: برو خانۀ تان، امّا در مرتبۀ سوم گفت: برو پیش زن و بچّه ات! حضرت مُسلم(ع) این بار جوابش را داد و گفت: «مَا لِی فِی هَذَا الْمِصْرِ مَنْزِلٌ وَ لَا اَهْلٌ»؛ من در این شهر نه خانه دارم، نه زن و زندگی؛ من غریبم.
پیرزن تعجّب کرد؛ به او گفت: تو کی هستی که نه خانه داری و نه زندگی و اینجا تک و تنهایی؟ حضرت مُسلم(ع) گفت: «اَنَا مُسْلِمُ بْنُ عَقِیلٍ»؛ همین که خودش را معرّفی کرد، زن گفت: آیا واقعاً تو مُسلمی؟ بفرمایید که خانه خانۀ خودتان است.
رواق منظر چشم من آشیانۀ تو است
کَرم نما و فرودآ که خانه، خانۀ تو است
تمام زندگی ام در اختیار تو است. به این می گویند: عزیز. حضرت مُسلم(ع) غریب بود، ولی ذلیل نبود. حضرت مُسلم(ع) غریبِ عزیز بود. وقتی حضرت مُسلم(ع) وارد خانۀ طوعه شد، این پیرزن مثل پروانه دور حضرت مُسلم(ع) می گشت. امام حسین(ع) هم آن وقتی که تک و تنها بود، غریب بود، امّا عزیز بود.
