تربیت فرزند

مجموعه: ادب الهی
نام: تربیت فرزند (ویراست 2)
سال طرح مباحث: 1388 و 1389

175,000 تومان

دسترسی: موجود در انبار

کد 1203003 دسته: برچسب:

مشخصات

وزن 413 گرم
ابعاد 210 × 140 × 8 میلی‌متر
نوع جلد

قطع

شابک

978-600-6940-09-0

تعداد صفحات

376

آدرس فیپا

http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/4050081

چاپ اول

1393

نوبت چاپ

2

ناشر

توضیحات

آنچه باید قبل از خواندن این کتاب بدانیم:

وسایل ارتباطی گسترده، خطرهای فراوان روابط اجتماعی، تاثیر محیط آموزشی، فرقه‌ها و مکتب‌های منحرف، دوست‌یابی آسان و بسیاری موارد دیگر، دغدغه‌های والدین برای تربیت فرزندان است. به این دغدغه ها با نگاه‌های مختلفی پاسخ داده شده است. اما شاید این اولین بار باشد که با رویکرد تربیتی و عملی از زاویۀ آیات و روایات پاسخ‌های کاربردی را از لسان یک معلم و مربّی اخلاق و مرجع تقلید می‌شنویم.

برای خانواده‌ها بسیار حیاتی و لازم است که وظایف خود نسبت‌به فرزندان را بدانند و به آنها عمل کنند. بی‌شک عمل به این دستورات، هم راه سعادت فرزندان را فراهم می‌آورد و هم پاسخ الهی به دغدغه‌های صحیح والدین می‌دهد.

سوالاتی که در این کتاب پاسخ خواهد یافت:

نقش والدین در تربیت فرزندان چیست؟

چگونه فرزندان را بر اساس تعالیم دینی تربیت کنیم؟

روش‌های تربیت فرزندان کدامند؟

آیا عصبانیت در تربیت فرزندان درست است؟

دوست و همنشنین چه تاثیری در تربیت فرزندان دارند؟

والدین نسبت‌به محیط آموزشی فرزندان چه وظیفه‌ای دارند؟

چه ملاک‌هایی برای انتخاب رفیق وجود دارد؟

آیا والدین نسبت‌به محیط شغلی فرزندان وظیفه‌ای دارند؟

نقش معصومین به عنوان الگوهای تربیت در رشد و تربیت انسان‌ها چیست؟

کلیدواژه‌ها:

غیرت / محبت / فطرت الهی / تربیت دینی / اسوه‌های تربیت / حیا / تلویح و تعریض / محیط خانوادگی / محیط آموزشی / محیط رفاقتی / محیط شغلی / جوزدگی / والدین / معلم / دوست / همکار

چند جمله از متن کتاب:

احتیاج به ادب در کسانی که دارای عقل هستند، مانند احتیاج بذر گیاهان به باران است که ا گر باران نبارد، هیچ بذری رشد نخواهد کرد. من تعبیر می‌کنم که تربیت نسبت به بذر الهی، نقش آبیاری را دارد؛ بنابراین هر کودکی که به دنیا می‌آید، در وجودش بذر الهی هست. نقش تربیت این است که این بذر را در بُعد عملی و نظری، بارور کند و به او قدرت تشخیص حق از باطل را عطا کند؛ در واقع افراد، طبق همان روش تربیت الهی، فرزند خویش را تربیت کنند.

فهرست کتاب

مقدّمه………………………………………………………………. 27

جلسۀ اوّل:   29

لزوم تربیت دینی جامعۀ اسلامی…………………………………… 29

اهمّیت و معنای «غیرت»………………………………………. 30

انواع «حُبّ» و ریشه‏های «غیرت»………………………………… 30

حبّ حیوانی و غیرت حیوانی………………………………….. 30

حبّ انسانی و غیرت انسانی………………………………….. 31

حبّ دینی و غیرت دینی……………………………………….. 31

معرّفی محیط خانوادگی…………………………………………….. 32

عدم انقطاع والدین از دنیا……………………………………. 32

میراث حقیقی انسان…………………………………………… 32

اهمّیت مسائل معنوی در محیط خانوادگی……………………….. 33

مهمترین اشتغال………………………………………………. 33

نتیجۀ غیرت معنوی والدین……………………………………. 34

راه انسانی و الهی شدن جامعه…………………………………. 34

خصوصیّات وجودی فرزند…………………………………………. 35

  1. آگاهی به دستورات عقل عملی و نظری……………………. 35

وظیفۀ والدین در قبال فطرت فرزند……………………………. 35

  1. نوع اثرپذیری روح………………………………………….. 35
  2. سرعت اثرپذیری…………………………………………… 36

جلسۀ دوّم:   39

مروری بر مباحث گذشته………………………………………….. 39

«تربیت» میراث والدین و فرزند…………………………………… 39

بهترین ارثیه برای فرزند………………………………………… 39

سازندۀ شاکلۀ وجودی انسان…………………………………… 40

نقش والدین در تربیت کودکان ……………………………………. 40

مَثَل والدین در تربیت فرزند…………………………………….. 40

اهمّیت و ضرورت تربیت……………………………………………. 41

آب حیات تربیت فرزند…………………………………………. 41

شکوفاکنندۀ استعداد…………………………………………… 41

نقش واردات سمعی و بصری در تربیت…………………………….. 42

اتاق بایگانی کودک…………………………………………….. 42

ورودی‏های وجود کودک……………………………………….. 42

اهمّیت اذان و اقامه در بدو تولّد ………………………………. 43

اهمّیت شنیدن کلام توحید…………………………………….. 43

مسئولیّت سنگین والدین ……………………………………… 43

جلسۀ سوّم:   45

مروری بر مباحث گذشته………………………………………….. 45

تأکید و تکرار زبانی…………………………………………….. 46

اهمّیت آموزش رفتاری و تکرار زبانی……………………………….. 46

ضرورت توجّه به ظرافت‏های تربیت فرزند……………………….. 47

اصول تربیت اسلامی ………………………………………………. 47

دستور قرآن‏کریم به اصل تربیت………………………………… 47

کلام رسول‏خدا؟صل؟ در تبیین «روش تربیت»………………… 48

آموزش رفتاری…………………………………………………. 48

تکرار زبانی…………………………………………………….. 48

عادت دادن به‏کار نیک……………………………………….. 49

تربیت انسانی و الهی…………………………………………… 49

تربیت یعنی تذکّر و یادآوری………………………………………… 50

اولویّت تربیت رفتاری و اهمّیت آن…………………………….. 50

جلسۀ چهارم:   53

مروری بر مباحث گذشته………………………………………….. 53

ضرورت تلازم عقل و ادب…………………………………………. 54

تعریف عقل نظری……………………………………………… 54

تعریف عقل عملی……………………………………………… 54

تلازم عقل و ادب……………………………………………… 55

روش تربیتی خداوند در قبال انسان‏ها…………………………….. 55

ابزارهای تربیتی خداوند‏متعال………………………………….. 55

ضرورت شکوفا کردن فطرت……………………………………….. 56

تمثیلی برای ادب……………………………………………….. 57

جلسۀ پنجم:   59

مروری بر مباحث گذشته………………………………………….. 59

تعریف تربیت……………………………………………………….. 59

تعریف اخلاقی از «تربیت»……………………………………. 59

انواع تربیت…………………………………………………….. 60

تعریف معرفتی از «تربیت»……………………………………… 60

چگونگی تربیت فرزند……………………………………………… 60

چگونگی تربیت به‏واسطۀ روش‏های رفتاری……………………… 61

برای فرزندت این‏گونه باش……………………………………. 61

اهمّیت چهرۀ ظاهری والدین…………………………………… 62

مذمّت تشبّه مردان و زنان به یکدیگر…………………………. 63

نمونه‏برداری فرزند از ظاهر والدین……………………………… 63

اهمّیت بُعد شنیداری………………………………………….. 63

تربیت و ترغیب عملی………………………………………….. 64

جلسۀ ششم:   67

مروری بر مباحث گذشته………………………………………….. 67

عدم مدخلیّت قصد تربیت………………………………………… 69

عناوین قصدیّه………………………………………………… 69

عناوین غیر قصدیّه……………………………………………. 69

تأثیرپذیری غیر ارادی………………………………………….. 70

نقش اسوه‏های تربیتی در تکامل انسان……………………………. 70

تأثیرگذاری الگوها………………………………………………. 70

مصادیق اسوه‏های تربیتی………………………………………. 70

والدین، اسوه‏های محیط خانوادگی………………………………… 71

علّت اسوه بودن والدین……………………………………….. 71

اهمّیت پوشش والدین ………………………………………… 71

معرّفی پوشش اسلامی…………………………………………….. 72

کیفیّت خروج حضرت‏زهرا؟سها؟ از خانه………………………… 72

اهمّیت پوشش از نامحرم………………………………………. 73

دغدغۀ حضرت‏زینب؟سها؟ ……………………………………. 73

ذکر توسّل…………………………………………………………… 73

جلسۀ هفتم:   75

مروری بر مباحث گذشته………………………………………….. 75

اهمّیت و جایگاه معارف اسلامی………………………………….. 75

معنای «وقاحت» …………………………………………….. 76

معنای «حیا» ………………………………………………… 76

تعبیری ساده‏تر………………………………………………… 76

انواع حیا……………………………………………………… 76

حیا، لباس تقوا ………………………………………………. 77

حیا، مختص انسان است …………………………………….. 77

رابطۀ حیا با ایمان و عقل………………………………………. 78

مانعیّت حیا از اعمال قبیح……………………………………. 79

نقش حیا در تربیت فرزند…………………………………………… 80

وظیفۀ خطیر والدین …………………………………………… 80

ذکر توسّل……………………………………………………………. 81

جلسۀ هشتم:   83

مروری بر مباحث گذشته………………………………………….. 83

دستورالعمل الهی، مبتنی بر حیا…………………………………….. 84

مخاطبان آیۀ شریفه ……………………………………………. 85

علّت استیذان فرزندان…………………………………………. 86

مصداق دیگری از حیا…………………………………………. 86

لزوم رعایت عفاف…………………………………………….. 87

خطاب اسلام به والدین……………………………………………. 87

اسوۀ والای حیا………………………………………………………. 87

بهترین زنان…………………………………………………… 88

پوشش در مقابل نابینا……………………………………….. 88

محوریت «حیا» در دستورات شرع………………………………….. 89

نزدیک‏ترین زنان به خدا………………………………………. 89

رابطۀ حیا با «وجوب نهی از منکر»…………………………….. 90

رابطۀ حیا با «حرمت غیبت»…………………………………… 90

ذکر توسّل ……………………………………………………………. 91

جلسۀ نهم:   93

مروری بر مباحث گذشته …………………………………………. 93

اشاره‏ای به رابطۀ حیا با ایمان………………………………………. 94

لزوم صیانت از حیای فرزندان…………………………………….. 95

ضرورت جداسازی محلّ خواب………………………………… 95

اعلام خطر…………………………………………………….. 95

حیا، موجبات پاکدامنی………………………………………… 96

تذکّری دربارۀ اختلاط پسر و دختر…………………………………. 96

زمان جدا کردن فرزندان………………………………………… 96

جنایت بزرگ در حقّ جامعه…………………………………… 97

دلیلی دیگر بر فطری بودن حیا…………………………………….. 97

حیا، غریزه‏ای انسانی…………………………………………. 98

منشأ بی‏عفّتی‏ها………………………………………………… 99

ذکر توسّل……………………………………………………………. 99

جلسۀ دهم:   101

مروری بر مباحث گذشته………………………………………….. 101

نهی از تربیت فرزند با عصبانیّت………………………………….. 101

استفاده از روش تلویح و تعریض در تربیت………………………. 102

مخاطب تلویح و تعریض………………………………………. 103

معنای «تلویح»……………………………………………….. 103

معنای «تعریض»……………………………………………… 103

اثرپذیری غیرارادی فرزند از والدین……………………………….. 104

تدریجی‏الحصول بودن تربیت……………………………………… 105

معنای «حال» و «ملکه»……………………………………… 105

پذیرا بودن کودک……………………………………………… 105

کارکرد ملکه در تربیت فرزند……………………………………. 106

ضرورت توجّه به مصاحب………………………………………… 106

کارکرد مصاحبت و مجالست در تربیت…………………………. 106

ضرورت توجّه به هم‏نشین…………………………………………. 107

شرط تداوم در مجالست و مصاحبت………………………….. 108

از این محافل بپرهیز …………………………………………… 108

دلیل نهی از این مجالس………………………………………. 109

تاریک‌فکران………………………………………………….. 109

ذکر توسّل…………………………………………………………… 110

جلسۀ یازدهم:   113

مروری بر مباحث گذشته…………………………………………. 113

تذکّری در خصوص مباحث………………………………………. 113

نگاهی به سیر صلاح و فساد انسان……………………………… 114

هم‏نشینی با اهل معصیت……………………………………… 114

هم‏نشینی با خوبان……………………………………………. 115

تدریجی بودن صلاح و فساد………………………………….. 115

بیان امام‏خمینی؟رضو؟ در باب تربیت…………………………… 115

وضعیّت قوای فرزند…………………………………………… 116

وظیفۀ «والدین» به‏عنوان «مربّی»……………………………. 116

هدف از بعثت انبیا؟عهم؟…………………………………………… 117

هدف نبودن دنیا……………………………………………… 117

سیر رشد قوای حیوانی……………………………………….. 117

هدف بودن اخلاق……………………………………………. 117

بالاترین تعریف خدا از پیامبراکرم؟صل؟………………………. 118

وظیفۀ انسان………………………………………………….. 118

کارکرد تربیت نسبت‏به قوا……………………………………… 119

بررسی سرعت صلاح و فساد انسان………………………………. 119

مقایسۀ سرعت صلاح و فساد ……………………………….. 119

سرعت پذیرش فساد توسّط جامعه……………………………. 120

تذکّری به مسئولین…………………………………………….. 120

جلسۀ دوازدهم:   121

مروری بر مباحث گذشته…………………………………………. 121

ویژگی قوای حیوانی در انسان……………………………………… 121

معنای هوای نفس……………………………………………. 122

مرزنشناسی قوای حیوانی……………………………………… 122

اهمّیت محیط خانواده در تربیت قوای حیوانی……………………. 122

اهمّیت موقعیّت سنّی………………………………………….. 122

اهمّیت تربیت در سنین کم……………………………………. 123

ابزارهای مهار کردن قوای حیوانی…………………………………. 123

لِجام عقل…………………………………………………….. 123

لِجام شرع……………………………………………………… 124

اوّلین گام در کنترل قوای حیوانی………………………………….. 124

روگردانی از گناه……………………………………………….. 124

روآوری به تکالیف…………………………………………….. 124

ضرورت تربیت کردن قوای حیوانی……………………………….. 125

رستگاری ابدی……………………………………………….. 125

ضرورت توجّه به آداب شرعیه……………………………………. 126

عبور از ظواهر………………………………………………… 126

ضرورت التزام به ظاهر شریعت………………………………. 126

توجّه دادن فرزند به احکام نماز……………………………….. 126

معنای ظاهر و باطن …………………………………………. 127

معنای سرّ و عَلَن ……………………………………………. 127

منظور از ظاهر شریعت………………………………………. 127

مجموعه بودن شریعت………………………………………… 128

ضرورت رعایت شریعت توسّط والدین……………………….. 128

جلسۀ سیزدهم:   129

مروری بر مباحث گذشته…………………………………………. 129

اهمّیت و لزوم تزکیّه اخلاقی…………………………………………. 130

معنای حُسن ادب……………………………………………. 130

رابطۀ ظاهر و باطن……………………………………………. 130

ضرورت التزام دائمی به ظواهر شریعت……………………………. 131

بیان امام‏خمینی؟رضو؟ ………………………………………….. 131

ادعایی باطل…………………………………………………. 132

نقطۀ آغازین تربیت فرزند……………………………………. 132

التزام پیامبراکرم؟صل؟ به ظاهر شریعت………………………. 132

تغییرپذیری ملکات نفسانی………………………………….. 133

ضرورت التزام به ظاهر شریعت در اصلاح جامعه……………… 133

دلیل اهمّیت امربه‏معروف و نهی‏ازمنکر……………………….. 133

راه اصلاح جامعه…………………………………………….. 134

امربه‏معروف و نهی‏ازمنکر؛ وظیفۀ مسئولین…………………….. 134

مسامحه برای اهداف شیطانی…………………………………. 134

زمینۀ کار فرهنگی……………………………………………… 135

جلسۀ چهاردهم:   137

مروری بر مباحث گذشته………………………………………… 137

اوّلین عامل تربیتی؛ رابطۀ شخص با شخص……………………. 137

خویشان و در حکم خویشان……………………………….. 138

شروع انذار پیامبراکرم؟صل؟ از خانوادۀ خود…………………. 138

میراث مؤمن………………………………………………….. 138

آداب همسایگی………………………………………………. 139

میراث گناهکار……………………………………………….. 139

مدخلیّت نداشتن نَسَب……………………………………….. 140

دوّمین عامل تربیتی؛محبّت و احسان…………………………….. 140

رابطۀ محبّت و احسان…………………………………………. 140

سوّمین عامل تربیتی؛ پذیرش برتری مربّی………………………… 141

مُراد از تفوّق…………………………………………………… 141

بررسی سنین تربیت فرزند در خانواده……………………………… 141

محدودۀ قوای حیوانی………………………………………….. 141

سنّ تکامل رشد قوای حیوانی…………………………………. 142

ضرورت توجّه به مقتضای سِنّی…………………………………… 142

هفت سال اوّل زندگی…………………………………………. 142

هفت سال دوّم زندگی………………………………………… 143

هفت سال سوّم زندگی………………………………………… 143

ظرافت هفت سال اوّل ………………………………………… 144

ظرافت هفت سال دوّم………………………………………… 144

ظرافت هفت سال سوم……………………………………….. 144

جَو‏زدگی؛ یکی از آفات جوانی…………………………………….. 145

مراقبت‏های دوران جوانی……………………………………… 145

عمومیّت جَوزدگی…………………………………………….. 145

جلسۀ پانزدهم:   147

تربیت در محیط آموزشی…………………………………………… 147

معرّفی محیط‏های تربیتی………………………………………. 147

تعریف محیط آموزشی…………………………………………. 148

ضرورت تلازم تعلیم و تزکیه……………………………………….. 148

همراهی تعلیم و تزکیه………………………………………….. 148

مأموریت اوّل انبیا؟عهم؟……………………………………….. 148

مأموریت دوّم انبیا؟عهم؟……………………………………….. 148

مأموریت سوّم انبیا؟عهم؟………………………………………. 148

تلازم تعلیم با تزکیه…………………………………………….. 149

ارزش انسان………………………………………………….. 149

مقدّم بودن خودسازی بر دیگرسازی………………………….. 150

عدم انفصال تعلیم از تربیت…………………………………… 150

اثرگذاری هیکل مربّی………………………………………….. 151

تنها استثنا در اثرپذیری از استاد………………………………. 151

دلیل توصیه به هم‏نشینی با وارستگان…………………………. 151

جایگاه ویژۀ تربیت در محیط آموزشی…………………………….. 152

سنین غالب در محیط آموزشی…………………………………. 152

برتری علمی با چاشنی محبّت…………………………………. 153

تسلیم شدن در برابر مربّی…………………………………….. 153

ترجیح مربّی بر والدین……………………………………….. 153

تذکّری به مسئولین امور آموزشی………………………………….. 154

جلسۀ شانزدهم:   155

مروری بر مباحث گذشته…………………………………………. 155

اهمّیت انتخاب معلّم………………………………………………. 156

ملاک شناخت استاد خوب………………………………….. 157

آثار و پیامدهای معلّم فاسق…………………………………. 158

آثار و پیامدهای معلّم منافق………………………………….. 159

تذکّری مهمّ به مدیران مراکز آموزشی…………………………….. 159

جلسۀ هفدهم:   163

تذکّری برای همۀ علوم…………………………………………….. 164

خوش‏بیان مخرّب……………………………………………… 164

ملاک ارزشمندی دانش………………………………………. 165

ملاک انتخاب استاد…………………………………………. 165

اهمّیت معلّم دینی………………………………………………….. 166

1.گفتار صحیح به همراه رفتار ناصحیح……………………….. 166

سخت‏ترین عذاب‏شوندگان………………………………….. 166

2.گفتار ناصحیح دانشمند سوء………………………………. 167

سفارشی به والدین………………………………………………… 168

جلسۀ هجدهم:   171

اهمّیت محیط آموزشی و مقطع سنّی آن……………………………. 172

نفی علمیّت…………………………………………………… 172

مقطع سنّی خاصّ…………………………………………….. 172

خطاب قرآن‏کریم به هجده ساله‏ها……………………………. 173

انواع روابط و پیوندها…………………………………………….. 174

قوی‏ترین پیوندها…………………………………………….. 174

اهمّیت محیط آموزشی و پیوند رفاقتی……………………………… 175

اقتضائات محیط آموزشی و روابط رفاقتی……………………… 175

«رفیق»؛ یعنی «هم‏دین»…………………………………….. 176

اصلاً خاطر جمع نباش………………………………………. 177

جلسۀ نوزدهم:   179

جایگاه و اهمّیت محیط رفاقتی……………………………………. 179

محیط رفاقتی در قرآن‏کریم………………………………………. 180

آثار و پیامدهای رفاقت…………………………………………… 181

ملکه‏سازی……………………………………………………. 181

تأثیرگذاری غیر ارادی…………………………………………. 182

حیات‏بخش روح……………………………………………… 182

پیوند با بدی…………………………………………………. 182

پیوندی که به دشمنی منتهی می‏شود………………………….. 183

یادآور معاد……………………………………………………. 184

ویژگی‏های رفیق خوب……………………………………………. 184

یاری‏کنندۀ دین………………………………………………. 185

جلسۀ بیستم:   187

محور و اسباب رفاقت…………………………………………….. 188

قانون رفاقت‏های صحیح……………………………………. 188

پیامدهای محوریّت مادّیت در رفاقت……………………………. 189

پشیمانی و جدایی در همین دنیا………………………………. 189

محدودیّت دنیا…………………………………………………. 190

چه کسی را برای رفاقت انتخاب کنیم؟…………………………… 191

شکوفا کنندۀ بُعد معنوی ……………………………………… 191

کمک کار انسان………………………………………………. 192

تعبیر روایات از رفیق صالح……………………………………….. 192

ناهی از منکر………………………………………………….. 192

کمک کار در طاعت………………………………………….. 193

همراه در خیر…………………………………………………. 193

جلسۀ بیست و یکم:   195

مروری بر مباحث گذشته…………………………………………. 195

قانون الهی در معاشرت‏ها…………………………………………. 196

شأن نزول آیه…………………………………………………. 196

چه کسانی را برای رفاقت انتخاب کنیم؟………………………….. 196

لزوم استقامت در معاشرت‏های صحیح………………………. 196

معاشرت بر محور خدا………………………………………… 197

توجّه به ظاهر و باطن………………………………………… 197

ضرورت حفظ معاشرت صحیح……………………………… 198

چه کسانی را برای رفاقت انتخاب نکنیم؟……………………….. 198

نهی از رفاقت با دنیاداران…………………………………….. 198

نهی از رفاقت با هویٰ پرستان…………………………………. 199

نهی از رفاقت با اشخاص افراطی…………………………….. 199

معنای اعتدال………………………………………………… 199

معنای افراط………………………………………………….. 199

چگونگی شناخت رفیق……………………………………………. 200

مقایسۀ با خوبان ……………………………………………… 200

عدم اعتماد به ظاهر…………………………………………… 200

کمک کار طاعت………………………………………………. 200

ناهی از منکر…………………………………………………… 201

محلّ شناخت دوست از دشمن…………………………………. 201

معنای قدرت و تمکّن…………………………………………… 201

علّت تطابق رفاقت با معیار الهی………………………………….. 202

جلسۀ بیست و دوّم:   203

مروری بر مباحث گذشته…………………………………………. 203

پیوندهای درونی ممنوع…………………………………………….. 204

  1. نهی از رفاقت با یهود و نصاریٰ……………………………… 204

دلیل نهی از رفاقت با اهل کتاب………………………………. 204

آثار رفاقت بر دین و ایمان……………………………………… 205

رابطۀ رفاقت و ایمان……………………………………………. 205

انواع روابط اجتماعی…………………………………………. 205

تعریف رابطۀ هدایتی…………………………………………… 206

شرایط ارتباط هدایتی………………………………………….. 206

ضرورت توجّه به عقائد در رفاقت…………………………….. 206

2.نهی از رفاقت با کفّار………………………………………… 207

معاشرت‏های ممنوع………………………………………………… 207

پرهیز از طعنه‏زنندگان به دین ………………………………… 207

پرهیز از لااُبالی‏گران در دین…………………………………… 208

تعریف لااُبالی‏گری…………………………………………….. 208

پرهیز از فاسقان………………………………………………. 208

جلسۀ بیست و سوّم:   211

مروری بر مباحث گذشته…………………………………………. 211

بایسته‏های انتخاب رفیق…………………………………………. 212

آزمون، قبل از رفاقت…………………………………………. 212

  1. هنگام عصبانیّت…………………………………………… 212

2.نسبت‏به مال……………………………………………….. 212

ضرورت آزمون، قبل از رفاقت………………………………… 213

تأثیر در عقائد………………………………………………… 213

تأثیر محبّت بر تشخیص حقیقت……………………………… 213

حسّاسیّت رفاقت به دلیل جریان محبّت………………………. 214

جایگاه حبّ‏به اولیای الهی……………………………………….. 215

جایگاه محبّت به امیرالمؤمنین‏امام‏علی؟س؟…………………….. 215

جلسۀ بیست و چهارم:   217

مروری بر مباحث گذشته………………………………………… 217

جایگاه بحث غیرت در مباحث تربیتی……………………….. 218

غیرت مذمومه………………………………………………… 218

مبدأ حِمایت بیجا در رفاقت…………………………………… 219

آثار حمیّت جاهلانه………………………………………………… 219

مبعوث شدن با اهل جاهلّیت…………………………………. 220

گرفتاری به آتش………………………………………………. 220

جدا شدن از مؤمنین واقعی……………………………………. 220

تأثیر عصبیّت، در گفتار و رفتار………………………………….. 221

گروه گرایی…………………………………………………….. 222

جلسۀ بیست و پنجم:   223

مروری بر مباحث گذشته………………………………………… 223

ضرورت توجّه به شرایط زمانی در آزمون رفیق…………………… 224

نمونه‏ای از شرایط زمانی خاصّ……………………………….. 224

توجّه به شرایط زمان………………………………………….. 224

آزمون در گرفتاری‏ها…………………………………………… 225

ضرورت توجّه به قلب و محبّت……………………………….. 225

رفیق دنیا و رفیق آخرت…………………………………………… 226

رفیق مطابق با ملاک‏ها………………………………………. 226

ملاکات دنیایی و ملاکات الهی………………………………. 226

رفاقت‏های قطع نشدنی……………………………………… 227

بهترین سبب برای محبّت…………………………………….. 227

رفاقت جاودانه……………………………………………….. 228

جلسۀ بیست و ششم:   229

مروری بر مباحث گذشته………………………………………… 229

ارزش سنجی پیوند رفاقتی با الله‏تعالی……………………………. 230

رفاقت‏های «فی‏لله» و «لله»…………………………………… 230

رابطه‏های زودگذر…………………………………………….. 230

ترجیح «حبّ‏فی‏الله» بر پیوند خانوادگی………………………. 230

اهمّیت و جایگاه دوستی برای خدا………………………………… 231

کاری برای خدا………………………………………………. 231

افضل اعمال…………………………………………………. 232

ملاک خوب بودن و بد بودن…………………………………….. 233

دوستی و دشمنی برای خدا…………………………………… 233

جمع‏بندی مطالب…………………………………………………. 234

جلسۀ بیست و هفتم:   235

مروری بر مباحث گذشته………………………………………… 235

عامل تکامل ایمان………………………………………………… 236

مانع ارتکاب معاصی…………………………………………. 236

موجبات محبوب خدا شدن………………………………………. 237

موجبات قرارگرفتن تحت سرپرستی خدا…………………………. 237

معنای ولایت الله…………………………………………….. 237

موجبات خارج شدن از سرپرستی خدا………………………….. 237

موجبات چشیدن طعم ایمان……………………………………… 238

ادراکات حیوانی……………………………………………… 238

ذائقه‏های حیوانی و معنوی………………………………….. 238

چشیدن طعم ایمان…………………………………………… 239

یگانه راه چشیدن طعم ایمان…………………………………. 239

موجبات تصفیّه از ناخالصی‏های معنوی……………………….. 240

جایگاه قلب…………………………………………………… 241

آثار محبّت در قیامت………………………………………………. 241

جنّات مختلف…………………………………………………. 241

نور رفاقت‏های الهی…………………………………………… 241

جلسۀ بیست و هشتم:   243

مروری بر مباحث گذشته………………………………………… 243

تذکّری در خصوص روش‏گیری و روش‏دهی…………………….. 243

جایگاه محیط شغلی در تربیت انسان……………………………. 244

مَراجع روش‏گیری در محیط شغلی……………………………… 244

اهمّیت نفس شغل در تربیت انسان………………………………. 244

موضوع بحث………………………………………………….. 244

علّت تحسین و تقبیح برخی مشاغل………………………….. 245

امر و نهی شارع به برخی مشاغل…………………………….. 245

  1. نهی از زرگری……………………………………………….. 246

2.امر به زراعت………………………………………………. 246

دلیل نهی از زرگری و امر به زراعت…………………………… 246

عادی شدن ربا خواری………………………………………. 247

موجبات تنگ نظری…………………………………………. 247

  1. نهی از کفن فروشی………………………………………… 247

دلیل نهی از کفن فروشی……………………………………… 248

  1. نهی از سلّاخی…………………………………………….. 248

دلیل نهی از سلّاخی…………………………………………. 248

5.نهی از حجامت……………………………………………. 248

6.نهی از برده فروشی………………………………………….. 249

جلسۀ بیست و نهم:   251

مروری بر مباحث گذشته…………………………………………. 251

جایگاه و اهمّیت محیط شغلی در تربیت انسان………………….. 252

نقش سازندگی و تخریبی محیط شغلی…………………………. 252

تأکید بر زراعت و چوپانی به‏عنوان محیط شغلی سالم…………. 252

سیر آفاقی و انفسی…………………………………………… 253

دستورات اسلام در خصوص انتخاب محیط شغلی……………… 253

شاغل بودن در شهر خود…………………………………….. 254

آثار شاغل بودن در شهر خود…………………………………. 254

تذکّری به مسئولین……………………………………………. 254

اقتضای محیط شغلی………………………………………….. 255

ضرورت توجّه دقیق به محل کسب……………………………….. 256

جولانگاه شیطان……………………………………………… 256

محل سهو و غفلت……………………………………………. 256

جلسۀ سی ام:   257

مروری بر مباحث گذشته………………………………………… 257

نقش فضای مادّیت در تخریب انسان…………………………… 258

صیّادی شیطان………………………………………………. 258

بهترین فرصت برای شکار……………………………………. 259

آمادۀ مبارزه باش!…………………………………………….. 259

ضرورت توجّه به آداب کسب و انتخاب شغل…………………… 260

اثرگذاری جوّ حاکم……………………………………………. 260

ویژگی فضاهای مورد تأیید شارع………………………………… 261

زنده‏کنندۀ معنویّت انسان…………………………………….. 261

ضرورت توجّه به انتخاب همکار…………………………………. 262

تفاوت همکار با شریک………………………………………. 262

اهمّیت همکار در سعادت انسان……………………………… 262

اثرپذیری از همکار……………………………………………. 262

ضرورت توجّه به مراجعین در انتخاب شغل…………………….. 263

جلسۀ سی و یکم:   265

مروری بر مباحث گذشته………………………………………… 265

انواع مراجعین و روابط گوناگون…………………………………. 266

مراجعین الهی و شیطانی……………………………………… 266

ویژگی حداقلی……………………………………………….. 266

پناه بردن به خدا در روابط اجتماعی…………………………….. 266

تذکّری به کَسَبه………………………………………………. 267

نقش مراجعین در تربیت انسان………………………………….. 267

اختلاف جنسیّت در مراجعین……………………………….. 267

شراکت شیطان………………………………………………. 268

بهترین صفت برای زنان……………………………………… 269

ضرورت رعایت ضوابط شرعی در روابط اجتماعی…………….. 270

خود انسان بهتر متوجّه می‏شود………………………………. 270

خطابی به همۀ زنان…………………………………………… 270

جمع‏بندی مطالب………………………………………………….. 270

حضرت‏استاد؟ره؟…………………………………………….. 273

مؤسّسۀ مصابیح الهدی………………………………………… 279

آیات………………………………………………………………. 281

روایات…………………………………………………………… 288

اشعار……………………………………………………………… 299

نمایه……………………………………………………………….. 300

کتابنامه    303

مقدمه کتاب

مقدّمه
مرحوم استاد؟ره؟ در چند دهه از عمر شریف و با برکت خود، تمام موضوعات «اخلاقی» را با ریزبینی و دقّت خاصّ خود مورد بحث قرار داده بودند. امّا جای بحثی مستقل درباره مسائل «تربیتی» همچنان خالی بود. آنگونه که در ذهن دارم، اوایل دهۀ هفتاد بود که این نکته را در فاصلۀ میان دو درس خارج فقه و اصول با آن بزرگوار در میان نهادم.
همانطور که آرام آرام گام برمی‏داشت و برای چند دقیقه‏ای استراحت، به حجرۀ کوچکش نزدیک می‏شد، تامّلی کرد و فرمود: «فهرست سؤال‏ها و مطالبی که مورد نظر است، تهیّه کنید تا در فرصتی مناسب این بحث را هم داشته باشیم»!
از اینکه با این سرعت و محبّت پیشنهادم را پذیرفت، شگفت‏زده نشدم؛ چراکه عادت او بزرگواری و سجیه او مهربانی بود. از این تعجّب کردم که چگونه گذشتِ روزگار، وفای به این وعده را سال‏ها به تأخیر انداخت و به آخرین موضوعاتی مُبدل شد که از محضر آن مربّی بزرگ دوران استفاده کردیم.
چنان که از تاریخ ارائه درس‏ها پیدا است، این بیانات مربوط‏به سال‏های پایانی عمر پربرکت ایشان است؛ زمانی که پس از نخستین عمل جرّاحی آثار ضعف مزاج و رنجوری بدن مشهود بود. درد، خاطر شریف او را می‏آزرد و درمان، بخش زیادی از وقت او را می‏گرفت.
در آن روزهای تلخ، بارها به این اسطوره اخلاق و حکمت و تربیت عرض‏کردم که اگر اجازه دهند، برخی درس‏ها و به‏تعبیر خودشان «جلسات» را تعطیل کنیم تا اندکی فراغت و استراحت نیز داشته باشند. امّا عزم مردانه و نیّت خالصانه‏ای که برای نشر معارف دین داشتند، اجازه خانه‏نشینی نمی‏داد و تا آخرین روزها که اندک توانی در بدن داشتند، کرسی تعلیم و تربیت را وا‏ننهادند.
کتاب حاضر بخشی از افادات پیرفرزانۀ ما در همان حال و هوا است. گویی دست تقدیر می‏خواست که «تربیت»، محصولِ آخرین یافته‏ها و سفارش‏های او باشد. حتّی یک مرور اجمالی به محتوای این کتاب نشان می‏دهد که حضرت استاد؟ره؟ تا چه اندازه بر ابعاد وجود انسان و ظرافت‏های تربیت او اشراف و احاطه داشتند.
ریشه‏یابی دقیق مسائل مربوط‏به تربیت و جستجوی بایسته‏های آن در عرصه‏های مختلف زندگی و بالأخره دادن دستورها و رهنمود‏های عملی برای رسیدن به مقام شایستۀ یک انسان با ایمان، در صفحه به صفحۀ این کتاب موج می‏زند.
ایشان امور تربیتی را به ترتیب در چهار حوزۀ «خانواده، مراکز آموزشی، محیط‏های رفاقت و دوستی و محل کار و اشتغال» مورد بررسی قرار داده‏اند و همانند دیگر موارد، نگذاشته‏اند که نکته‏ای از نگاه موشکافانه مغفول بماند.
مراحل تربیت کودک و اقتضائات هر مرحله، ابزار و روش‏های تربیت کردن و تربیت‏شدن، نقش حیاء در تربیت و منوط نبودن آن به قصد و اراده، نقش اصلاح ظاهر در تهذیب باطن، پیوند تفکیک‏ناپذیر میان تعلیم و تربیت یا علم و ادب، حسّاسیّت مراکز آموزشی و اهمّیت سرنوشت‏ساز شخصیّت استادان و آموزگاران، آثار ویرانگر انحرافات فکری و رفتاریِ متصدیان امور آموزشی و پرورشی، شیوه دوست‏یابی و آزمودن رفیقان، آثار تربیتی شغل و حرفه و نیز همکاران و مراجعان در شکل‏گیری شخصیّت انسان از جمله محورهای بسیار مهمّ مباحث این کتاب است که باید به‏دقّت خواند و اندیشه کرد و به‏کار بست.
ناگفته نگذارم که این مطالب نورانی را باید توأماً از دو نگاه خواند؛ یکی از نگاه تربیت خود و دیگری از نگاه تربیت دیگران؛ به‏ویژه فرزندان. آن‏چه از دانستنی‏ها و بایستنی‏ها خواهید خواند، ابتدا باید راهنمای پرورش جان و روح خود ما باشد که در غیر آن صورت، تلاش برای تربیت فرزندان و دیگران، آب در هاون کوبیدن است.
تأکید می‏کنم که معلّمان و استادان، خود رامخاطب خاصّ این مرشد و راهنمای ربّانی بدانند و از نکته نکتۀ آن برای پیراستن خود و سپس آراستن دیگران بهره ببرند؛ چنان که پدران و مادران باید چنین کنند. خدا را بر این نعمت سپاسگزاریم که از این وصایا محروم نماندیم و از او کمک می‏خواهیم تا در عمل به آن‏ها مغبون نباشیم.
اینک از خداوند‏متعال درخواست می‏کنیم که روح بلند و ملکوتی این فقیه عارف و حکیم صمدانی را برای همیشه میهمان خوان کرامت سبط‏اعظم؟س؟ قرار دهد و ما را نیز از دعای خیر او محروم نفرماید.رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
محسن اسماعيلی

دروس این کتاب

2687- غیرت مؤمن 31 > تربیت در محیط شغلی 4
2606- غیرت مؤمن 1 > تربیت در محیط خانوادگی1
2607- غیرت مؤمن 2 > تربیت در محیط خانوادگی2
2608- غیرت مؤمن 3 > تربیت در محیط خانوادگی3
2609- غیرت مؤمن 4 > تربیت در محیط خانوادگی4
2610- غیرت مؤمن 5 > تربیت در محیط خانوادگی5
2611- غیرت مؤمن 6 > تربیت در محیط خانوادگی6

نظرات کاربران

اشتراک
ایمیل برای
guest
قدیمی‌ترین
جدیدترین بیشترین رأی
بازخوردهای درون متنی
مشاهده همه دیدگاه‌ها
محمد
میهمان
محمد
3 سال پیش

سلام علیکم. ضمن تشکر از زحمات. فایلهای صوتی این کتاب را قرار نمی دهید؟
لطفا بارگذاری بفرمایید. باتشکر

سبد خرید
1
0
نظری دارید؟ لطفاً آن را ثبت کنید.x