تطابق قلب و عمل

روایتی است که شیخ مفید(ره) نقل می کند و سند آن به فَرَزدَق می رسد. فرزدق به همراه مادرش به سمت مکه می رفت. در راه نزد امام حسین(ع) آمد و پرسید: چه شد که شما راه افتادی و حج هم به جا نیاوردی؟ صحبت هایی کردند تا اینکه حضرت فرمودند: «أَخْبِرْنِی عَنِ النَّاسِ خَلْفَکَ»؛ مرا از اوضاع مردمى که پشت سر نهادى و آمدى آگاه کن. چون فرزدق از کوفه آمده بود، حضرت از او می پرسد: کوفه چه خبر بود؟
فرزدق می گوید: «الْخَبِیرَ سَأَلْتَ قُلُوبُ النَّاسِ مَعَکَ وَ أَسْیَافُهُمْ عَلَیْکَ وَ الْقَضَاءُ یَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ اللَّهُ یَفْعَلُ ما یَشاءُ قَالَ صَدقّت لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ بَعْدُ»؛ از شخصِ باخبرى جویا شدى. قلوب مردم با تو است، ولى شمشیرهاى آنان علیه تو است. قضا و قَدَر از آسمان نازل مى شود و خدا هم هر عملى بخواهد انجام می دهد. حضرت فرمود: راست می گویی؛ امور قبلى و بعدى به دست قدرت خدا است.
حضرت جمله آخر فرزدق را تصدیق کردند. فرزدق گفت: «وَ الْقَضَاءُ یَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ اللَّهُ یَفْعَلُ ما یَشاء»؛ حضرت هم فرمودند:«صَدقّت لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ بَعْدُ»؛ یعنی این عبارت را تصدیق کردند، امّا عبارت اوّلش را تصدیق نکردند که گفت: «قُلُوبُ النَّاسِ مَعَکَ وَ أَسْیَافُهُمْ عَلَیْکَ». امام حسین(ع) این را قبول نکرد که دل‌های آنها با ایشان و شمشیرهایشان علیه ایشان باشد. چنین چیزی نمی شود. چون دست و پا و چشم و گوش و همۀ اعضاء و جوارح تابع دل هستند.
قرآن کریم می فرماید: (قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونی یُحْبِبْکُمُ اللَّه)؛ بگو اگر خدا را دوست مى دارید، از من پیروى کنید تا خدا هم شما را دوست بدارد. «فاء» در «فَاتَّبِعُونی» به معنای تفریع است؛ یعنی اگر شما واقعاً خدا را دوست دارید، پس از من پیروی کنید. محبّت که جایگاه آن دل است، پیروساز است. اگر در قلبی تعلّق به کسی باشد، اعضاء و جوارح هم تابع قلب می شوند و از محبوب پیروی می کنند.